Artikel in het Showpaard

Nabij het plaatsje Oudemirdum en vrijwel direct grenzend aan de wellicht beter bij u bekende Manege Gaasterland onder Harich, bevindt zich een fraai landgoed met daarop een karakteristiek en monumentaal pand, Kippenburg genaamd. Het wit geverfde rechthoekige pand werd rond 1830 in opdracht van Jonkheer Oncko van Swinderen uit Groningen gezet. De jonkheer stichtte er een hoenderfokkerij, vandaar de naam Kippenburg. Deze fokkerij was echter niet levensvatbaar en verdween. Het gebouw werd omgebouwd tot herberg en was dit tot 1995. Nu is het te huur voor grote groepen. Momenteel is het landgoed van jonkvrouw A.M.J. van Panhuys. Het totale landgoed bestaat niet alleen uit het fraaie witte pand maar ook uit een boerderij, een paardendekstation, bos, waterpoelen, natuurland en weilanden. Dit alles met een oppervlakte van ongeveer 30 ha. Het landgoed grenst aan ‘de Luts’, een gekanaliseerde waterloop en de bossen van Star Numan en Lycklama omzoomen het geheel en maken het tot één van de meest fraaie plekjes van Friesland. Zoals reeds omschreven bevat landgoed Kippenburg een dekstation. Dit dekstation wordt gerund door Hendrik Eppinga en diens vrouw Martine Bleeker en is in tegenstelling tot de voormalige hoenderfokkerij wel levensvatbaar.

Heerlijk gesetteld bij de houtkachel in de zeer smaakvol ingerichte woning vertellen Hendrik en Martine dat ze in 1995 samen met dierenarts Johan Dijkstra dekstation Gaasterland zijn begonnen. Destijds nog in het nabij gelegen Nijemirdum. Het station begon met dekhengst Ulke 338 (Tjimme x Reitse) gefokt door Obe Mous uit Hemelum en daarna altijd in eigendom van Willem Wester uit Tjerkgaast. “Toen Ulke werd goedgekeurd zijn wij het dekstation begonnen. Daarvoor was Johan Dijkstra al veel met paarden bezig en hielp ik hem wel eens wat met paarden ophalen of brengen. Zo is het begonnen. Toen de boxen na het dekseizoen weer leeg stonden dacht ik dat ik dan deze boxruimte wel kon gebruiken voor paarden die beleerd moesten worden en zo stond de landbouwschoolstudent aan het begin van zijn paardenbedrijf.

Het bedrijf verplaatste zich in 1999 naar landgoed Kippenburg toen de toenmalige melkveehouderij verdween door de komst van een golfbaan. In datzelfde jaar kwam ook Karel 370, de verrichtingstopper van het centraal onderzoek van dat jaar. Deze hengst is ook gefokt door Obe Mous. Ook dekhengst Fêde 350 kwam op het station. De stallen werden omgebouwd en geschikt gemaakt voor de hengstenhouderij. Later kwamen ook dekhengsten Tsjibbe 388, Andries 415, Beintse 418, Maurits 437, Mewes 438 en Fonger 478 in Gaasterland.

Het bedrijf is niet EU- gecertificeerd en zal dat in de huidige opzet ook niet worden. Hendrik exploiteert het bedrijf inmiddels zonder Johan Dijkstra en heeft het in erfpacht bij de reeds genoemde jonkvrouw. Dit vormt een belemmering in de eventuele groei maar eigenlijk is dit niet iets wat Hendrik en Martine hindert. Ze hebben het bedrijf prachtig op orde en zijn heel tevreden met de huidige opzet. De hengstenhouderij vormt een grote tak van het bedrijf, maar daarnaast kun je bij Hendrik uitstekend terecht voor het keuringsklaar maken van voornamelijk Friese paarden. Hij maakt ze klaar voor keuringen, fokdagen of IBOP-proeven. “Ik heb heel veel klanten waar ik een totaalpakket voor kan leveren. Bijvoorbeeld beleren voor de wagen of onder het zadel, naar de keuring en eventueel drachtig maken”. Lachend zegt Hendrik: “Ze krijgen ze vaak ster en drachtig weer terug”. In de stal en de kapschuur kunnen ongeveer 30 á 40 paarden staan. In de winter staan er ongeveer 20 eigen aangekochte, doorgaans hengstveulens. Jongelingen worden bij een overbuurman gestald. In de zomer staan er veel merries met veulens die voor dekkingen komen.

Eigen fokkerij

Naast merries met veulens van klanten hebben Hendrik en Martine ook een paar eigen fokmerries. Om maar een paar bekenden te noemen: Elisabeth (Andries x Brandus), kampioen fokdag Blauwhuis en Centrale Keuring 2012, Jildou fan Teakesyl (v. Onne), moeder van ereklassetuigpaard Christiaan P.J. (v. Andries) en tevens moeder van Morris fan Teakesyl, een hengst die het inmiddels geschopt heeft tot de laatste ronde van het Centraal Onderzoek van 2015 en zich bij goed gevolg ook mag voegen in het rijtje dekhengsten op het station. Ook de kampioen fokmerrie voor de sjees uit 2014, Sietsche E. (v. Fetse) staat in Oudemirdum. Uit deze merrie komt weer Willemke E. (v. Andries) en deze achtjarige zal voorlopige ook wel niet ruilen van eigenaar. Ze is namelijk de lieveling van dochter Anne-Rikst (10 jaar) en er volgt beslist ruzie wanneer Hendrik het ook maar in zijn hoofd haalt haar te verkopen!

Hendrik en Martine verwachten in 2016 ongeveer 10 eigen veulens. “Ik wil graag een goed veulen fokken. Het fokken van een dekhengst is iets wat je overkomt, het komt altijd onverwachts. We geloven niet direct dat je bij een veulen al kunt zien of het een dekhengst wordt. Er zijn immers zoveel mooie veulens. Soms rolt er dan eens een dekhengst uit. Fokken is in mijn ogen niet altijd 1 + 1 = 2. Je hoeft ook niet beslist met het duurste materiaal te fokken. Er moet gewoon fok in de merrie zitten of ze nu een tweede premie ster is of een model, genetisch is dat allang bekend. Dergelijke predicaten zeggen niets over de nafok van een merrie. Als ik een mooie merrie zie waar ik verwachtingen van heb dan vind ik het wel altijd zonde dat een dergelijke merrie gust blijft!” aldus de altijd goed gehumeurde en nuchtere Fries.

Sinds twee jaar zien we Hendrik wat vaker op de sjees op de concoursen. In eerdere jaren reed hij vaak alleen op de fokdag een rubriekje en soms het fokmerriekampioenschap. Een enkel jaar was hij met Andries 415 en Mewes 438 actief op een paar regionale wedstrijden. Waarom dan nu toch wat vaker? Hendrik begint lachend. Dat komt eigenlijk door Jelle Bouma. Ik adviseerde hem een paar jaar geleden om zijn merrie Ytsjen (v. Ulke) nog eens voor het sterpredikaat te laten gaan. Dit lukte. Inmiddels is ze voorlopig model. Jelle vroeg mij vervolgens in 2013 haar te rijden in het merriekampioenschap. Ze werd toen kampioen. Het jaar daarop besloten we haar te starten in de Provinsje Fryslân Priis. Dit kon ik goed combineren met ons bedrijf omdat de eerste wedstrijd pas in juni begon. Dit jaar had ik goede vervanging op het bedrijf en zijn we eigenlijk alle wedstrijden gaan rijden. Aangezien ik op zulke dagen toch van huis ben, kan ik net zo goed wat meer paarden meenemen en zo heb ik afgelopen seizoen Fokke fan Kippenburg (v. Norbert) mee gehad en ook dekhengst Alke 468 (v. Fabe). Dit jaar werd Ytsjen opnieuw kampioen bij de merries. Martine zie je niet zo vaak op de concoursen. Zij is vaker met dochter Mette-Marit (13 jaar) op pad die hele ambitieuze plannen heeft met haar pony’s in de springsport.
Over de tuigsport is Hendrik best optimistisch. “De sfeer is goed, het is gezellig. Ik vind het ook mooi om te kijken naar anderen. Ik weet ook goed onze eigen tekortkomingen en mindere kanten, maar echt waar, het tuigen met Ytsjen is prachtig. Het is een machtige merrie, een hele aparte, zo eentje krijg je niet zomaar weer. Ze is heel heet. In de training thuis probeer ik er zoveel mogelijk rust in te krijgen en haar goed over de rug te laten lopen. Alleen aan de longe of onder het zadel, vrijwel nooit aangespannen, daar wordt ze alleen maar heter van. Jelle wil graag het sportpredikaat bij haar en dus gaan we volgend jaar proberen dat te halen. Mogelijk neem ik dan ook Alke weer mee en hopelijk vind ik nog een geschikt paard om de nieuwelingencompetitie mee te rijden, dat zou wel leuk zijn!”